ตามรายงาน Future of Jobs 2023 ของ World Economic Forum พบว่าอาชีพทึ่ต้องการในอนาคตจะมีการเปลี่ยนแปลงจากในปัจจุบัน
ตลอดยุคสมัยต่าง ๆ ที่ผ่านท่ามกลางความก้าวหน้าที่เกิดขึ้น ทั้งเศรษฐกิจ เทคโนโลยี และสังคม อาชีพก็เป็นสิ่งหนึ่งที่เดินหน้าตลอด ในอดีตอาชีพพ่อค้าถูกแทนที่ด้วยงานข้าราชการที่มีความมั่นคง แต่ในปัจจุบันอีกชีพดังกล่าวก็ลดลงและแทนที่ดีด้วย อาชีพที่ใช้ Social Medias ในการทำงานไม่ว่าจะเป็น Youtuber Tiktoker หรือ Content Onlines อื่น ๆ อีกมากมาย
ในอนาคตอาชีพเหล่านี้ก็ต้องเปลี่ยนแปลงไปตามความก้าวหน้าทางนวัตกรรมใหม่ที่เข้ามาแทนมาตรฐานเทคโนโลยีเดิม ทำให้อุตสาหกรรมเดิมต้องดิ้นรนต่อสู้ โดยเฉพาะความเปลี่ยนแปลงทางด้านเทคโนโลยีที่แรงงานไฮเทคที่เข้ามาแย่งอาชีพผู้ใช้แรงงานมนุษย์
ในบทความนี้ผมจึงอยากจะนำเสนออาชีพที่มีแนวโน้มจะเข้ามามีบทบาทต่อโลกในอนาคต เพื่อให้นักเรียนนักศึกษาสามารถนำบทความนี้ไปใช้ประกอบการวางแผนอนาคตของตนเองได้
ตามรายงาน Future of Jobs 2023 ของ World Economic Forum ได้มีการสำรวจความต้องการของประเทศต่าง ๆ ว่าต้องการอาชีพอะไรมากที่สุด และบางอาชีพที่มีแนวโน้มต้องการน้อยลง รวมไปถึงทักษะที่มีความต้องการมากที่สุดในอีก 5 ปีข้างหน้า การสำรวจนี้ทำกับบริษัท 803 แห่ง ที่ว่าจ้างพนักงานทั้งหมด 11.3 ล้านคนใน 45 เศรษฐกิจทั่วโลก โดยในบทความนี้ผมนจะยกมา 11 อาชีพที่น่าสนใจดังต่อไปนี้
1) ผู้เชี่ยวชาญด้าน AI และ Machine Learning (AI and Machine Learning Specialists) มีหน้าที่ศึกษา ออกแบบ และพัฒนา Algorithm ให้ระบบ AI เพื่อให้ระบบต่าง ๆ สามารถทำงานและเรียนรู้ได้ด้วยตนเองและพัฒนาก้าวหน้าโดยอัตโนมัติ โดยจะประยุกต์ใช้ให้ตรงกับความต้องการในอุตสาหกรรมต่าง ๆ เช่น การแพทย์ การผลิต การขนส่ง การสื่อสาร ฯลฯ
2) ผู้เชี่ยวชาญด้านความยั่งยืน (Sustainability Specialists) มีหน้าที่สนับสนุนการพัฒนาอย่างต่อเนื่องและปรับปรุงแนวปฏิบัติที่ยั่งยืนตลอดห่วงโซ่คุณค่าผ่านความเป็นผู้นำ ความร่วมมือ การแบ่งปันความรู้ และการพัฒนาด้านวิทยาศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับความยั่งยืน เพราะแม้แต่ในปัจจุบัน ความยั่งยืน (Sustainability) เป็นสิ่งที่หลายธุรกิจต่างพูดถึง ทั้งที่ดูเป็นเรื่องไกลตัวและไม่ได้มีประโยชน์เด่นชัดเป็นรูปธรรมทันที แต่ภาคธุรกิจก็เริ่มให้ความสำคัญปรับตัวใส่ใจความยั่งยืนกันมากขึ้น
3) นักวิเคราะห์ข่าวกรองธุรกิจ (Business Intelligence Analysts) มีหน้าที่วิเคราะห์และนำเสนอข้อมูลที่เกี่ยวข้องเพื่อสนับสนุนการตัดสินใจโดยใช้ข้อมูลภายในองค์กร และใช้เทคโนโลยีในการวิเคราะห์ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจหรือการเงิน อาจจะเป็นการเงินระหว่างประเทศ นโยบายระหว่างประเทศ หรือความสัมพันธ์ระหว่างประเทศในด้านอื่น ๆ ที่มีความเกี่ยวข้อง
4) นักวิเคราะห์ด้านความปลอดภัยของข้อมูล (Information Security Analysts) มีหน้าที่ช่วยรักษาความมั่นคงและความปลอดภัยสาธารณะ และพัฒนาอุปกรณ์ฮาร์ดแวร์ ซอฟต์แวร์ ควบคุมมาตรการความปลอดภัย สร้างความรู้ความเข้าใจ เพิ่มความปลอดภัยในการใช้งาน ปกป้องคอมพิวเตอร์จากไวรัสต่าง ๆ รวมไปถึงการโจรกรรมทางข้อมูลที่จะเกิดมากขึ้นในอนาคต
5) วิศวกรฟินเทค (FinTech Engineers) มีหน้าที่นำปัญญาประดิษฐ์ (AI) และเทคนิคคอมพิวเตอร์เรียนรู้ด้วยตนเอง (Machine Learning) มาใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลการเงินเพื่อการลงทุนและบริหารความเสี่ยง ตรวจจับการทุจริตในธุรกรรมทางการเงิน และให้คำปรึกษาด้านการลงทุน (Robo Advisor) ในอนาคตการลงทุนจะง่ายมากขึ้นเรื่อย ๆ การทำงานโดยอัตโนมัติ รวดเร็ว แม่นยำจะเป็นเงื่อนไขที่สำคัญไปสู่ความสำเร็จ
6) นักวิเคราะห์และนักวิทยาศาสตร์ข้อมูล (Data Analysts and Scientists) มีหน้าที่ใช้ข้อมูลในการขับเคลื่อนธุรกิจให้เกิดประโยชน์ต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการช่วยให้องค์กรเข้าใจสถานการณ์และประสิทธิภาพการทำงาน ช่วยให้องค์กรตัดสินใจได้ดีขึ้นและตรงกับความเป็นจริง ช่วยให้องค์กรรับมือและแก้ไขปัญหาได้ดีขึ้น และช่วยพัฒนากระบวนการทำงานให้ดีขึ้น เข้าใจลูกค้ามากขึ้น หรือสร้างประสบการณ์ที่น่าพึงพอใจ
7) วิศวกรหุ่นยนต์ (Robotics Engineers) มีหน้าที่พัฒนาโปรแกรมที่เน้นการสร้างหุ่นยนต์และระบบอัตโนมัติให้ตอบโจทย์ภาคอุตสาหกรรมโดยเริ่มตั้งแต่ออกแบบโครงสร้าง อิเล็กทรอนิกส์ และโปรแกรมต่าง ๆ รวมถึงพัฒนาโปรแกรมที่มีอยู่และแก้ปัญหาที่จะเกิดขึ้น โดยต้องทำงานร่วมกับงานวิศวกรรมทั่วไปควบคู่กับวิศวกรรมเชิงธุรกิจด้วย
8) ผู้เชี่ยวชาญด้านการวิเคราะห์ข้อมูล Big Data (Big Data Specialists) มีหน้าที่นำข้อมูลขนาดมหึมามากมายมหาศาลมาวิเคราะห์เชิงลึก โดยการใช้เทคโนโลยีต่าง ๆ มาใช้ประกอบใช้ร่วมกัน เพื่อใช้ประโยชน์ให้ตรงกลุ่มเป้าหมาย รวมทั้งการหาวิธีรับมือและการดูแลระบบความปลอดภัยของข้อมูล เพื่อไม่ให้ข้อมูลรั่วไหล
9) ผู้ควบคุมอุปกรณ์การเกษตร (Agricultural Equipment Operators) มีหน้าที่ควบคุมการใช้อุปกรณ์ทางการเกษตรหลายชนิด โดยเฉพาะอุปกรณ์เกรษตรที่มีความอันตรายไม่ว่าจะเป็นอุปกรณ์การรมยาและวิธีใช้ เมทิลโบรไมด์ ฟอสฟีน นอกจากนั้นยังต้องมีความรู้เกี่ยวกับอันตรายจากสารรมและการปฐมพยาบาลเบื้องต้น
10) ผู้เชี่ยวชาญด้านการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัล (Digital Transformation Specialists) มีหน้าที่ปรับใช้ในกระบวนการของเทคโนโลยีสารสนเทศเชิงธุรกิจ และสร้างความได้เปรียบทางการแข่งขัน เช่น พัฒนากระบวนการจัดการเอกสารดิจิทัล เพื่อให้พร้อมกับการเติบโตแบบก้าวกระโดดและยั่งยืนในยุคดิจิทัล หรือที่เรามักเรียกว่า Digital Transformation
11) นักพัฒนาระบบ Blockchain (Blockchain Developer) มีหน้าที่พัฒนาและเพิ่มประสิทธิภาพโปรโตคอลบล็อกเชน การสร้างสถาปัตยกรรมของระบบบล็อกเชน พัฒนา Smart Contracts และ พัฒนา เว็บไซต์ แอปพลิเคชัน หรือโปรแกรมต่างๆ ที่ใช้เทคโนโลยี Blockchain ในการทำงานด้านอสังหาริมทรัพย์ ด้านการแพทย์ รวมไปถึงอุตสาหกรรมทางการเงิน การธนาคาร ธุรกรรมต่าง ๆ บนโลกออนไลน์
 |
| บริษัทส่วนใหญ่ในการสำรวจมีแผนจะนำเทคโนโลยีเกิดใหม่อื่นๆมาใช้ในองค์กรตัวเองในอีก 5 ปีข้างหน้า |
ความต้องการผู้เชี่ยวชาญด้าน AI และ Machine Learning คาดว่าจะเพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 40 หรือมีความต้องการเพิ่มประมาณ 1 ล้านตำแหน่งทั่วโลกในอีก 5 ปีข้างหน้า เนื่องจากบริษัทจำนวนมากจะใช้ประโยชน์จาก AI เพื่อทำให้กระบวนการทำงานเป็นอัตโนมัติมากขึ้น และประเมินความต้องการของลูกค้าได้รวดเร็วและแม่นยำมากยิ่งขึ้น ท่ามกลางการใช้งานด้านอื่น ๆ
ขณะเดียวกันความพยายามในการลดการปล่อยก๊าซคาร์บอน รวมถึงกฎระเบียบด้านสิ่งแวดล้อมที่เข้มงวดขึ้น ไปจนถึงการปรับห่วงโซ่อุปทานให้สอดรับกับท้องถิ่นมากขึ้น (Localization) ที่ก่อให้เกิดตำแหน่งงานที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากมายในอุตสาหกรรมต่าง ๆ เช่น ผู้เชี่ยวชาญด้านความยั่งยืน และวิศวกรพลังงานหมุนเวียน
ไม่น่าแปลกใจที่ตำแหน่งที่เติบโตเร็วที่สุดจำนวนมากอยู่ในภาคส่วนเทคโนโลยี บริษัทมากกว่า 3 ใน 4 ที่อยู่ในการสำรวจโดย World Economic Forum กล่าวว่า "พวกเขากำลังวางแผนที่จะนำการวิเคราะห์ Big Data, Cloud Computing, AI และเทคโนโลยีเกิดใหม่อื่น ๆ มาใช้ในองค์กรตัวเองในอีก 5 ปีข้างหน้า " ข้อมูลนี้จึงเป็นหลักฐานได้อย่างดีว่า การเปลี่ยนผ่านทางด้านเทคโนโลยีกำลังจะเกิดขึ้นเรื่อย ๆ และอาจจะเร็วกว่าที่เราคาดการณ์เอาไว้
นอกเหนือจากงานแห่งอนาคตแล้ว งานในปัจจุบันทั้งหลายก็มีแนวโน้มที่จะมีความต้องการลดลง ซึ่งจากการคาดการณ์ของกลุ่มตัวอย่างจำนวนมากมีความเห็นว่า อาชีพที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับเทคโนโลยีสมัยใหม่น้อยมีแนวโน้มจะลดลงในอนาคต
ไม่ว่าจะเป็น พนักงานธนาคาร พนักงานบริการไปรษณีย์ พนักงานแคชเชียร์และพนักงานขายตั๋ว เจ้าหน้าที่คีย์ข้อมูล เลขานุการฝ่ายดำเนินการและผู้บริหาร พนักงานบันทึกวัสดุและจัดเก็บสต๊อก พนักงานบัญชี ทำบัญชี และจ่ายเงินเดือน ผู้บัญญัติกฎหมายและเจ้าหน้าที่ เจ้าหน้าที่สถิติ การเงิน และประกันภัย พนักงานขายแบบ Door-to-Door หรืองานค้าขายตามท้องถนน
งานเหล่านี้จะถูกแทนที่ด้วยเทคโนโลยีดิจิทัลต่าง ๆ ที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย ไปจนถึง AI แบบอ่อน ๆ อย่างการใช้เทคโนโลยีเพื่อลดขั้นตอน ลดเวลา งานที่มีลักษณะเป็นงานประจำ อย่างไรก็ตามไม่ได้หมายความว่างานเหล่านี้จะล้มหายตายจากไปในอนาคตเพียงแต่อาจมีการปรับรูปแบบการทำงาน และลดความสำคัญลงส่งผลให้ความต้องการอาชีพเหล่านี้มีแนวโน้มที่จะลดลงในอนาคต
ตำแหน่งงานที่อยู่ผลการศึกษานี้แม้หลายงานจะกำลังได้รับความนิยมในปัจจุบัน เช่น พนักงานบัญชี ก็จะถูกลดบทบาทไปตามที่ปรากฏในการศึกษานี้ แม้ว่าจะกี่ยุคกี่สมัยงานบัญชีก็ได้รับความนิยมเสมอเพราะเป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินชีวิต เช่นเดียวกับพนักงานธนาคารหรือเจ้าหน้าที่การเงิน เพียงแต่ว่าเมื่ออนาคตมาถึงอาชีพทุกอาชีพต่างก็ต้องปรับตัวด้วยกันทั้งสิ้น และอาชีพที่กล่าวมามีแนวโน้มจะได้รับผลกระทบมากสุดก็เท่านั้นเอง
แต่สิ่งที่ผู้อ่านจะต้องไม่ลืม ไม่ว่าคุณจะกำลังประกอบอาชีพที่กำลังจะรุ่งหรือมีแนวโน้มจะลดลงในอนาคต สิ่งที่สำคัญที่สุดสำหรับปัจจุบันก็คือการฝึกฝนและพัฒนา Soft Skills อย่างสม่ำเสมอเพราะไม่ว่าจะเป็นอาชีพไหนก็ตามต่างก็ต้องใช้ทักษะจำพวกความคิดสร้างสรรค์ การคิดอย่างเป็นระบบ การแก้ไขปัญหา การทำงานเป็นทีม รวมไปถึงการเข้าใจตนเองและผู้อื่น
นอกจากนั้นแล้วจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องเรียนรู้และปรับตัวต่อความเปลี่ยนแปลงของโลกอยู่เสมอ
อ้างอิง
World Economic Forum. (2023). Future of Jobs Report 2023. https://www.weforum.org/publications/the-future-of-jobs-report-2023/
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น