ข้ามไปที่เนื้อหาหลัก

Extraordinary Thinking

เรียนรู้ และค้นหาประสบการณ์ใหม่ ๆ จากทั้ง 325 บทความเพื่อออกแบบชีวิตอย่างสร้างสรรค์ โดยผู้อ่านสามารถเลือกบทความได้จากสารบัญ

ค้นหาบล็อกนี้

สารบัญรวม
จิตวิทยาและพฤติกรรม
ทฤษฎีจิตวิทยา
พัฒนาตนเอง
จิตวิทยาสังคม
ความสุข
ประวัติศาสตร์ชีวประวัติ
วิเคราะห์เพลงและสื่อ
การศึกษาและการเลี้ยงลูก
อาชีพและการทำงาน

กำลังแสดงโพสต์จาก กุมภาพันธ์, 2020

ดูทั้งหมด

บทความ

การเห็นคุณค่าในตนเอง (Self Esteem) ตอนที่ 1

เขียนโดย Carlos Boonsupa (คาลอส บุญสุภา) กุมภาพันธ์ 25, 2563

รับลิงก์
Facebook
Twitter
Pinterest
อีเมล
แอปอื่นๆ

โพสต์เพิ่มเติม

จำนวนผู้อ่าน

Carlos Boonsupa (คาลอส บุญสุภา)

ไปที่โปรไฟล์

บทความทั่งหมด

2024 9

2023 57
2022 129
2021 102
2020 8
2019 3
2018 5
2017 4
2016 6
2015 10
2014 2
- ธันวาคม 2

แสดงเพิ่มเติม แสดงน้อยลง

บทความที่ได้รับความนิยม

การเสริมแรงและการลงโทษ (B.F.Skinner)

ทุกท่านอาจคุ้นเคยกับการเสริมแรง และการลงโทษอยู่บ้าง เป็นแนวคิดที่ประยุกต์ใช้ไม่ว่าจะทำงาน การเรียน การปฏิสัมพันธ์ ล้วนมีการเสริมแรงและการลงโทษอยู่รอบ ๆ เสมอ ซึ่งบางทีเราเสริมแรงหรือลงโทษกันและกันโดยไม่ได้ตั้งใจ เช่น การชมเชยลูกเวลาทำความดี การให้ของขวัญแฟน การที่ครูลงโทษนักเรียน การให้โบนัสของเจ้านาย หรือค่าตอบแทนพิเศษอื่น ๆ ฯลฯ การเสริมแรงและการลงโทษเป็น ทฤษฎีการวางเงื่อนไขด้วยการกระทำ (Operant Conditioning Theory) ของนักจิตวิทยาชาวอเมริกัน Burhus Skinner เป็นนักจิตวิทยากลุ่มพฤติกรรมนิยม เขาเชื่อว่า "ถ้าคุณให้รางวัลหรือลงโทษอย่างเหมาะสม คุณจะสามารถทำให้ผู้อื่นเกิดพฤติกรรมตามที่ต้องการได้" Skinner ให้ความสนใจกับผลกรรม (Consequences) 2 ประเภท ได้แก่ ผลกรรมที่เป็นตัวเสริมแรง (Reinforcement) ที่ทำให้พฤติกรรมที่บุคคลกระทำอยู่นั้นมีอัตราเพิ่มขึ้น ในขณะที่ผลกรรมที่เป็นตัวลงโทษ (Punishment) ที่ทำให้พฤติกรรมที่บุคคลกระทำนั้นจะลดลงหรือยุติลง กล่าวคือ หากเราได้รับแรงเสริมพฤติกรรมที่เรากำลังแสดงอยู่นั้นจะมีอัตราที่เพิ่มขึ้น เช่น นักเรียนแ

Id Ego และ Superego ทฤษฎีโครงสร้างบุคลิกภาพ

เป็นที่คุ้นหูกันสำหรับ Id Ego และ Superego หรือเรียกว่าโครงสร้างบุคลิกภาพซึ่งเป็นแนวคิดของ Sigmund Freud (1856-1939) ซึ่งจะกล่าวถึงฟรอยด์ในภายภาคหน้าอย่างละเอียดอีกทีหนึ่ง เรามักพบเห็นโครงสร้างนี้ในภาพที่มีตัวการ์ตูนที่เวลาจะตัดสินใจ จะมีภูติที่เป็นตัวดี และตัวร้ายมาเป่าหูเช่นภาพด้านล่าง หรือในเรื่อง Lord of The Ring ที่ Frodo มักจะโดน Gollum เป่าหูให้กระทำในทางที่ผิด และมีการเตือนจาก Sam จากทั้งหมดจะเห็นว่า Id Ego และ Superego มีความน่าสนใจ และสามารถอธิบายให้เห็นภาพได้อย่างง่ายดาย แต่อย่างไรก็ตามแนวคิดโครงสร้างบุคลิกภาพนั้นมีความลึกลับซับซ้อนอยู่ โครงสร้างบุคลิกภาพ (Structure of Personality) Id เป็นบ่อเกิดของพลังดิบ อารมร์ปรารถนา แรงขับสัญขาตญาณที่แสวงหาความพึงพอใจ หน้าที่ของ Id คือการทำให้การดำเนินชีวิตของเราสมปรารถนา ขจัดความตึงเครียดหรือทำการความตึงเครียดลดลงสู่ระดับต่ำ (ความตึงเครียดคือความเจ็บปวดและความไม่สบายใจ) เช่น เมื่อเราเกิดความอยากบุหรี่จนเกิดความเครียดขึ้นมา การที่เราทำตาม Id คือการหยิบบุหรี่ขึ้นมาสูบเราก็จะได้รับความพึงพอใจ แต่ในหลายก

ทฤษฎีพัฒนาการทางจิตสังคมของอีริคสัน (Psychosocial Development)

นิทานเจ้าหมีวินนี่ เดอะ พูห์ ถูกสร้างโดย อเลน มิลน์ (Alan Milne) เขาใช้ตุ๊กตารูปสัตว์ต่าง ๆ ของ คริสโตเฟอร์ โรบินส์ ลูกชายคนเดียวของเขา ได้รับการยกย่องว่าเป็นวรรณกรรมเยาวชนที่เปี่ยมไปด้วยปรัชญาในการดำรงชีวิตมาตลอดเกือบร้อยปี เขาเติบโตมาอย่างไร มีพัฒนาการอย่างไรบ้าง อะไรที่ทำให้เขาประสบความสำเร็จได้ขนาดนี้ มิลน์เติบโตมาในบ้านที่อบอุ่นเขาเป็นน้องคนเล็ก และมีพี่ชายสองคนที่อายุไล่เรียงกัน พวกเขาเติบโตในโรงเรียนประจำที่มีชื่อเสียงของลอนดอน โดยมีพ่อของพวกเขาเป็นครูใหญ่ของที่นั้น โรงเรียนของพ่อเป็นเหมือนสวรรค์ เมื่อเทียบกับโรงเรียนอื่นที่เข้มงวดและมีวิธีการทำโทษเด็กคนอื่นที่รุนแรง อีกทั้งยังมีสภาพเป็นอยู่ที่ทารุณ (ปลายศตวรรษที่ 19) แต่ที่นี้มีความเป็นอยู่ที่สุขสบาย คุณครูใจดีมีเมตตา และมีกฎห้ามตีเด็ก ซึ่งทำให้แตกต่างจากโรงเรียนอื่นอย่างสิ้นเชิง มิลน์จึงเติบโตมาด้วยความรัก รอยยิ้มและเสียงหัวเราะ เหตุผลที่โรงเรียนไม่ตีเด็ก และทำให้เด็กมีความสุข พ่อเขาให้เหตุผลว่า โรงเรียนไม่ใช่สถานที่ขายความรู้แต่ควรเป็นที่ให้ความสุขแก่เด็ก ๆ และสอนให้เด็กคิดเป็นมากกว่าท่องบทเรียน

ลำดับขั้นความต้องการ 8 ขั้นของมาสโลว์ (Maslow's Hierarchy of Needs)

หลายคนคงเคยได้ยินทฤษฎีความต้องการของ อับราฮัม มาสโลว์ ( Abraham Maslow) เนื่องจากไม่ว่าจะวิชาอะไรก็ตามไม่จำเป็นต้องเป็นจิตวิทยา ก็ได้นำทฤษฎีนี้ไปใช้มากมาย เพราะทฤษฎีของมาสโลว์เป็นทั้งทฤษฎีความพึงพอใจ และทฤษฎีแรงจูงใจ เรียกได้ว่าถือเป็นแนวคิดคลาสสิกด้านมนุษย์นิยม ไม่ว่าจะเป็นวิชาอะไรที่ศึกษาเกี่ยวกับมนุษย์ก็จะมีแนวคิดนี้มาเกี่ยวข้องด้วยเสมอ แนวคิดของมาสโลว์ ถูกเสนอในรายงานเรื่อง The Theory of Human Motivation ในปี 1948 ความต้องการของมนุษย์ก็ไม่เคยเปลี่ยนแปลงแม่จะผ่านมานานแค่ไหนก็ตาม แต่รายละเอียดปลีกย่อยจะไม่เหมือนกัน ในบทความนี้เราจะมาพูดถึงลำดับขั้นความต้องการของ มาสโลว์ในยุคนี้กันว่ามีความแตกต่างจากยุคก่อนๆมากเพียงใด หลายคนที่เคยเรียนทฤษฎีลำดับขั้นความต้องการของ มาสโลว์ คงจะงงว่าทำไมมันถึงมี 8 ขั้น ทั้งๆที่ตอนเรียนมีเพียงแค่ 5 ขั้นเท่านั้น ในปี 1948 มาสโลว์เผยแพร่แนวคิดลำดับขั้นความต้องการ 5 ขั้น แต่ในช่วงเวลาต่อมามีนักวิจัยท่านอื่น ๆ ที่มาต่อยอดจาก 5 ขั้นของ Maslow โดยเพิ่มความต้องการจาก 5 ขั้น มาเป็น 8 ขั้น เราจะม

การวางเงื่อนไข (Conditioning)

ผมเชื่อว่าผู้อ่านจำนวนมากคงรู้จักคำว่า "การวางเงื่อนไข" และคงจะนึกถึงสุนัขกับ Ivan Pavlov แน่นอน ถูกต้องครับ หากจะอธิบายเกี่ยวกับการวางเงื่อนไขก็ต้องยกทฤษฎีคลาสสิกที่ชื่อว่าการวางเงื่อนไขแบบดั่งเดิม (Classical Conditioning) ขึ้นมาพูดแน่นอน บทความนี้ผมจะอธิบายทฤษฎีนี้ให้เข้าใจได้ง่าย ๆ และวิธีวางเงื่อนไขที่ท่านผู้อ่านสามารถนำไปใช้ได้ เหตุผลที่ผมไม่เขียนชื่อเรื่องไปเลยว่า การวางเงื่อนไขแบบดั่งเดิม ก็เพราะว่าผมอยากจะนำเสนอการประยุกต์ใช้แนวคิดดังกล่าว ไม่ว่าจะเป็นการศึกษา การตลาด รวมไปถึงการปรับหรือพัฒนานิสัยของตนเอง แต่ก่อนอื่นเลย ทุกท่านต้องรู้ว่า การวางเงื่อนไข (Conditioning) คือการใช้วิธีการบางอย่างเพื่อทำให้บุคคลหรือสัตว์แสดงพฤติกรรมอย่างใดอย่างหนึ่งออกมา กล่าวคือ เป็นการที่เราใช้วิธีการต่าง ๆ เพื่อให้เป้าหมายแสดงพฤติกรรมเป็นไปตามที่เราต้องการ หลายคนอาจจะคิดว่าเจ้าของทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบดั่งเดิมจะต้องเป็นนักจิตวิทยา หรือนักวิทยาศาสตร์ที่ศึกษาเกี่ยวกับพฤติกรรมแน่นอน แต่ความจริงแล้ว ผู้คิดค้นทฤษฎีดังกล่าว เป็นนักสรีรวิทยาชาวรัสเ

รูปแบบการเสริมแรง (Reinforcement)

ในบทความที่แล้วผมได้นำเสนอเกี่ยวกับ การเสริมแรงและการลงโทษ พอสังเขปแล้ว หากทุกท่านได้อ่านแล้วก็คงทราบว่า การเสริมแรงให้ผลดีมากกว่าการลงโทษ เนื่องจากเวลาที่เราลงโทษ บุคคลที่เราลงโทษจะต่อต้านเราไม่มากก็น้อย ขึ้นอยู่กับประสบการณ์ในอดีต และบุคลิกภาพของตัวบุคคล ดังนั้นการเสริมแรงจึงเป็นกลไกสำคัญในการพัฒนา หรือปรับพฤติกรรม ซึ่งการเสริมแรงนั้นสามารถทำได้หลากหลายวิธี และแต่ละวิธีก็มีความแตกต่างกันออกไป ก่อนจะเข้าสู่เรื่องการเสริมแรง ต้องทบทวนหัวใจสำคัญของทฤษฎีการวางเงื่อนไขการกระทำ (Operant Conditioning) ของนักจิตวิทยาชาวอเมริกันกลุ่มพฤติกรรมนิยม Burhus Skinner ก่อน หัวใจสำคัญของทฤษฎีนี้คือ พฤติกรรมของบุคคลเป็นผลพวงมาจากปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อม และพฤติกรรมสามารถเปลี่ยนแปลงได้เนื่องจากผลกรรมที่เกิดขึ้น หากเราสามารถเปลี่ยนแปลงผลกรรมที่เกิดขึ้น ก็จะสามารถเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมได้ ยกตัวอย่างเช่น น้องเคขี้เกียจทำงานบ้าน จะทำบ้างไม่ทำบ้าง คุณแม่จึงให้รางวัลกับน้องเคในวันที่เขาทำความสะอาดบ้าน เมื่อคุณแม่ให้รางวัลไปเรื่อย ๆ จนเวลาผ่านไปสักพักหนึ่งน้องเคก็ขยั

ทฤษฎีพัฒนาการจริยธรรมของโคลเบิร์ก (Lawrence Kohlberg)

ลอเลนซ์ โคลเบิร์ก (Lawrence Kohlberg) ได้ปฏิวัติการศึกษาด้านศีลธรรมในช่วงปี 1960 โดยใช้นวัตกรรม 2 ประการ อย่างแรก โคลเบิร์กได้พัฒนาวิธีศึกษาของ Jean Piaget ในเรื่องเกี่ยวกับความคิดเชิงเหตุผลของเด็กเปลี่ยนแปลงอย่างไรเมื่อโตขึ้น โดยที่เขาได้สร้างชุดคำถามที่ประกอบด้วยเหตุการณ์ที่มีทางเลือกที่ยาก 2 ทาง และทดสอบกับเด็กที่มีอายุต่างกันหลายระดับ เช่น "สมควรหรือไม่ที่ชายคนหนึ่งชื่อนาย A เข้าไปขโมยยาในร้านขายยาแห่งหนึ่ง เพื่อเอายานั้นไปช่วยชีวิตภรรยาของเขาซึ่งกำลังจะตาย" หรือ "สมควรหรือไม่ที่เด็กหญิง B สารภาพกับแม่ว่าน้องสาวของเธอโกหกแม่" เขาได้บันทึกและแยกประเภทการตอบสนองของเด็กไว้ สิ่งที่เขาสนใจไม่ใช่คำตอบว่าถูกหรือผิด แต่สิ่งที่เขาสนใจคือเหตุผลที่เด็กเหล่านั้นยกมาอ้างเมื่อพวกเขาพยายามอธิบายคำตอบของพวกเขา แนวคิดของโคลเบิกร์กได้พบขั้นของการพัฒนาการให้เหตุผลของเด็กเกี่ยวกับสังคมโลกเป็น 3 ระยะ 6 ขั้น และขั้นการพัฒนานี้สอดคล้องกับการให้เหตุผลของเด็กที่มีต่อโลกทางกายภาพที่ Jean Piaget ศึกษา ทฤษฎีพัฒนาการจริยธรรมของโคลเบิร์ก (Lawrence Kohlberg)

ขับเคลื่อนโดย Blogger