ข้ามไปที่เนื้อหาหลัก

Extraordinary Thinking

เรียนรู้ และค้นหาประสบการณ์ใหม่ ๆ จากทั้ง 325 บทความเพื่อออกแบบชีวิตอย่างสร้างสรรค์ โดยผู้อ่านสามารถเลือกบทความได้จากสารบัญ

ค้นหาบล็อกนี้

สารบัญรวม
จิตวิทยาและพฤติกรรม
ทฤษฎีจิตวิทยา
พัฒนาตนเอง
จิตวิทยาสังคม
ความสุข
ประวัติศาสตร์ชีวประวัติ
วิเคราะห์เพลงและสื่อ
การศึกษาและการเลี้ยงลูก
อาชีพและการทำงาน

กำลังแสดงโพสต์จาก กรกฎาคม, 2023

ดูทั้งหมด

บทความ

ความยืดหนุ่นทางจิตใจ (Resilience) คือความสามารถหรือทักษะที่สำคัญที่สุดในปัจจุบัน

เขียนโดย Carlos Boonsupa (คาลอส บุญสุภา) กรกฎาคม 31, 2566

รับลิงก์
Facebook
Twitter
Pinterest
อีเมล
แอปอื่นๆ

การทดลองของสแตนลีย์ มิลแกรม (Stanley Milgram) อิทธิพลอันเลวร้ายจากผู้มีอำนาจ

เขียนโดย Carlos Boonsupa (คาลอส บุญสุภา) กรกฎาคม 22, 2566

รับลิงก์
Facebook
Twitter
Pinterest
อีเมล
แอปอื่นๆ

ภาวะซึมเศร้า (Depression) คือสัญญาณที่เรียกร้องหาการเติบโต

เขียนโดย Carlos Boonsupa (คาลอส บุญสุภา) กรกฎาคม 16, 2566

รับลิงก์
Facebook
Twitter
Pinterest
อีเมล
แอปอื่นๆ

โพสต์เพิ่มเติม

จำนวนผู้อ่าน

Carlos Boonsupa (คาลอส บุญสุภา)

ไปที่โปรไฟล์

บทความทั่งหมด

2024 9

2023 57
2022 129
2021 102
2020 8
2019 3
2018 5
2017 4
2016 6
2015 10
2014 2
- ธันวาคม 2

แสดงเพิ่มเติม แสดงน้อยลง

บทความที่ได้รับความนิยม

การเสริมแรงและการลงโทษ (B.F.Skinner)

ทุกท่านอาจคุ้นเคยกับการเสริมแรง และการลงโทษอยู่บ้าง เป็นแนวคิดที่ประยุกต์ใช้ไม่ว่าจะทำงาน การเรียน การปฏิสัมพันธ์ ล้วนมีการเสริมแรงและการลงโทษอยู่รอบ ๆ เสมอ ซึ่งบางทีเราเสริมแรงหรือลงโทษกันและกันโดยไม่ได้ตั้งใจ เช่น การชมเชยลูกเวลาทำความดี การให้ของขวัญแฟน การที่ครูลงโทษนักเรียน การให้โบนัสของเจ้านาย หรือค่าตอบแทนพิเศษอื่น ๆ ฯลฯ การเสริมแรงและการลงโทษเป็น ทฤษฎีการวางเงื่อนไขด้วยการกระทำ (Operant Conditioning Theory) ของนักจิตวิทยาชาวอเมริกัน Burhus Skinner เป็นนักจิตวิทยากลุ่มพฤติกรรมนิยม เขาเชื่อว่า "ถ้าคุณให้รางวัลหรือลงโทษอย่างเหมาะสม คุณจะสามารถทำให้ผู้อื่นเกิดพฤติกรรมตามที่ต้องการได้" Skinner ให้ความสนใจกับผลกรรม (Consequences) 2 ประเภท ได้แก่ ผลกรรมที่เป็นตัวเสริมแรง (Reinforcement) ที่ทำให้พฤติกรรมที่บุคคลกระทำอยู่นั้นมีอัตราเพิ่มขึ้น ในขณะที่ผลกรรมที่เป็นตัวลงโทษ (Punishment) ที่ทำให้พฤติกรรมที่บุคคลกระทำนั้นจะลดลงหรือยุติลง กล่าวคือ หากเราได้รับแรงเสริมพฤติกรรมที่เรากำลังแสดงอยู่นั้นจะมีอัตราที่เพิ่มขึ้น เช่น นักเรียนแ

Id Ego และ Superego ทฤษฎีโครงสร้างบุคลิกภาพ

เป็นที่คุ้นหูกันสำหรับ Id Ego และ Superego หรือเรียกว่าโครงสร้างบุคลิกภาพซึ่งเป็นแนวคิดของ Sigmund Freud (1856-1939) ซึ่งจะกล่าวถึงฟรอยด์ในภายภาคหน้าอย่างละเอียดอีกทีหนึ่ง เรามักพบเห็นโครงสร้างนี้ในภาพที่มีตัวการ์ตูนที่เวลาจะตัดสินใจ จะมีภูติที่เป็นตัวดี และตัวร้ายมาเป่าหูเช่นภาพด้านล่าง หรือในเรื่อง Lord of The Ring ที่ Frodo มักจะโดน Gollum เป่าหูให้กระทำในทางที่ผิด และมีการเตือนจาก Sam จากทั้งหมดจะเห็นว่า Id Ego และ Superego มีความน่าสนใจ และสามารถอธิบายให้เห็นภาพได้อย่างง่ายดาย แต่อย่างไรก็ตามแนวคิดโครงสร้างบุคลิกภาพนั้นมีความลึกลับซับซ้อนอยู่ โครงสร้างบุคลิกภาพ (Structure of Personality) Id เป็นบ่อเกิดของพลังดิบ อารมร์ปรารถนา แรงขับสัญขาตญาณที่แสวงหาความพึงพอใจ หน้าที่ของ Id คือการทำให้การดำเนินชีวิตของเราสมปรารถนา ขจัดความตึงเครียดหรือทำการความตึงเครียดลดลงสู่ระดับต่ำ (ความตึงเครียดคือความเจ็บปวดและความไม่สบายใจ) เช่น เมื่อเราเกิดความอยากบุหรี่จนเกิดความเครียดขึ้นมา การที่เราทำตาม Id คือการหยิบบุหรี่ขึ้นมาสูบเราก็จะได้รับความพึงพอใจ แต่ในหลายก

ทฤษฎีพัฒนาการทางจิตสังคมของอีริคสัน (Psychosocial Development)

นิทานเจ้าหมีวินนี่ เดอะ พูห์ ถูกสร้างโดย อเลน มิลน์ (Alan Milne) เขาใช้ตุ๊กตารูปสัตว์ต่าง ๆ ของ คริสโตเฟอร์ โรบินส์ ลูกชายคนเดียวของเขา ได้รับการยกย่องว่าเป็นวรรณกรรมเยาวชนที่เปี่ยมไปด้วยปรัชญาในการดำรงชีวิตมาตลอดเกือบร้อยปี เขาเติบโตมาอย่างไร มีพัฒนาการอย่างไรบ้าง อะไรที่ทำให้เขาประสบความสำเร็จได้ขนาดนี้ มิลน์เติบโตมาในบ้านที่อบอุ่นเขาเป็นน้องคนเล็ก และมีพี่ชายสองคนที่อายุไล่เรียงกัน พวกเขาเติบโตในโรงเรียนประจำที่มีชื่อเสียงของลอนดอน โดยมีพ่อของพวกเขาเป็นครูใหญ่ของที่นั้น โรงเรียนของพ่อเป็นเหมือนสวรรค์ เมื่อเทียบกับโรงเรียนอื่นที่เข้มงวดและมีวิธีการทำโทษเด็กคนอื่นที่รุนแรง อีกทั้งยังมีสภาพเป็นอยู่ที่ทารุณ (ปลายศตวรรษที่ 19) แต่ที่นี้มีความเป็นอยู่ที่สุขสบาย คุณครูใจดีมีเมตตา และมีกฎห้ามตีเด็ก ซึ่งทำให้แตกต่างจากโรงเรียนอื่นอย่างสิ้นเชิง มิลน์จึงเติบโตมาด้วยความรัก รอยยิ้มและเสียงหัวเราะ เหตุผลที่โรงเรียนไม่ตีเด็ก และทำให้เด็กมีความสุข พ่อเขาให้เหตุผลว่า โรงเรียนไม่ใช่สถานที่ขายความรู้แต่ควรเป็นที่ให้ความสุขแก่เด็ก ๆ และสอนให้เด็กคิดเป็นมากกว่าท่องบทเรียน

ลำดับขั้นความต้องการ 8 ขั้นของมาสโลว์ (Maslow's Hierarchy of Needs)

หลายคนคงเคยได้ยินทฤษฎีความต้องการของ อับราฮัม มาสโลว์ ( Abraham Maslow) เนื่องจากไม่ว่าจะวิชาอะไรก็ตามไม่จำเป็นต้องเป็นจิตวิทยา ก็ได้นำทฤษฎีนี้ไปใช้มากมาย เพราะทฤษฎีของมาสโลว์เป็นทั้งทฤษฎีความพึงพอใจ และทฤษฎีแรงจูงใจ เรียกได้ว่าถือเป็นแนวคิดคลาสสิกด้านมนุษย์นิยม ไม่ว่าจะเป็นวิชาอะไรที่ศึกษาเกี่ยวกับมนุษย์ก็จะมีแนวคิดนี้มาเกี่ยวข้องด้วยเสมอ แนวคิดของมาสโลว์ ถูกเสนอในรายงานเรื่อง The Theory of Human Motivation ในปี 1948 ความต้องการของมนุษย์ก็ไม่เคยเปลี่ยนแปลงแม่จะผ่านมานานแค่ไหนก็ตาม แต่รายละเอียดปลีกย่อยจะไม่เหมือนกัน ในบทความนี้เราจะมาพูดถึงลำดับขั้นความต้องการของ มาสโลว์ในยุคนี้กันว่ามีความแตกต่างจากยุคก่อนๆมากเพียงใด หลายคนที่เคยเรียนทฤษฎีลำดับขั้นความต้องการของ มาสโลว์ คงจะงงว่าทำไมมันถึงมี 8 ขั้น ทั้งๆที่ตอนเรียนมีเพียงแค่ 5 ขั้นเท่านั้น ในปี 1948 มาสโลว์เผยแพร่แนวคิดลำดับขั้นความต้องการ 5 ขั้น แต่ในช่วงเวลาต่อมามีนักวิจัยท่านอื่น ๆ ที่มาต่อยอดจาก 5 ขั้นของ Maslow โดยเพิ่มความต้องการจาก 5 ขั้น มาเป็น 8 ขั้น เราจะม

การวางเงื่อนไข (Conditioning)

ผมเชื่อว่าผู้อ่านจำนวนมากคงรู้จักคำว่า "การวางเงื่อนไข" และคงจะนึกถึงสุนัขกับ Ivan Pavlov แน่นอน ถูกต้องครับ หากจะอธิบายเกี่ยวกับการวางเงื่อนไขก็ต้องยกทฤษฎีคลาสสิกที่ชื่อว่าการวางเงื่อนไขแบบดั่งเดิม (Classical Conditioning) ขึ้นมาพูดแน่นอน บทความนี้ผมจะอธิบายทฤษฎีนี้ให้เข้าใจได้ง่าย ๆ และวิธีวางเงื่อนไขที่ท่านผู้อ่านสามารถนำไปใช้ได้ เหตุผลที่ผมไม่เขียนชื่อเรื่องไปเลยว่า การวางเงื่อนไขแบบดั่งเดิม ก็เพราะว่าผมอยากจะนำเสนอการประยุกต์ใช้แนวคิดดังกล่าว ไม่ว่าจะเป็นการศึกษา การตลาด รวมไปถึงการปรับหรือพัฒนานิสัยของตนเอง แต่ก่อนอื่นเลย ทุกท่านต้องรู้ว่า การวางเงื่อนไข (Conditioning) คือการใช้วิธีการบางอย่างเพื่อทำให้บุคคลหรือสัตว์แสดงพฤติกรรมอย่างใดอย่างหนึ่งออกมา กล่าวคือ เป็นการที่เราใช้วิธีการต่าง ๆ เพื่อให้เป้าหมายแสดงพฤติกรรมเป็นไปตามที่เราต้องการ หลายคนอาจจะคิดว่าเจ้าของทฤษฎีการวางเงื่อนไขแบบดั่งเดิมจะต้องเป็นนักจิตวิทยา หรือนักวิทยาศาสตร์ที่ศึกษาเกี่ยวกับพฤติกรรมแน่นอน แต่ความจริงแล้ว ผู้คิดค้นทฤษฎีดังกล่าว เป็นนักสรีรวิทยาชาวรัสเ

รูปแบบการเสริมแรง (Reinforcement)

ในบทความที่แล้วผมได้นำเสนอเกี่ยวกับ การเสริมแรงและการลงโทษ พอสังเขปแล้ว หากทุกท่านได้อ่านแล้วก็คงทราบว่า การเสริมแรงให้ผลดีมากกว่าการลงโทษ เนื่องจากเวลาที่เราลงโทษ บุคคลที่เราลงโทษจะต่อต้านเราไม่มากก็น้อย ขึ้นอยู่กับประสบการณ์ในอดีต และบุคลิกภาพของตัวบุคคล ดังนั้นการเสริมแรงจึงเป็นกลไกสำคัญในการพัฒนา หรือปรับพฤติกรรม ซึ่งการเสริมแรงนั้นสามารถทำได้หลากหลายวิธี และแต่ละวิธีก็มีความแตกต่างกันออกไป ก่อนจะเข้าสู่เรื่องการเสริมแรง ต้องทบทวนหัวใจสำคัญของทฤษฎีการวางเงื่อนไขการกระทำ (Operant Conditioning) ของนักจิตวิทยาชาวอเมริกันกลุ่มพฤติกรรมนิยม Burhus Skinner ก่อน หัวใจสำคัญของทฤษฎีนี้คือ พฤติกรรมของบุคคลเป็นผลพวงมาจากปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อม และพฤติกรรมสามารถเปลี่ยนแปลงได้เนื่องจากผลกรรมที่เกิดขึ้น หากเราสามารถเปลี่ยนแปลงผลกรรมที่เกิดขึ้น ก็จะสามารถเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมได้ ยกตัวอย่างเช่น น้องเคขี้เกียจทำงานบ้าน จะทำบ้างไม่ทำบ้าง คุณแม่จึงให้รางวัลกับน้องเคในวันที่เขาทำความสะอาดบ้าน เมื่อคุณแม่ให้รางวัลไปเรื่อย ๆ จนเวลาผ่านไปสักพักหนึ่งน้องเคก็ขยั

กลไกการโทษคนอื่น (Psychological Projection)

เรามักจะคุ้นชินกับคำว่า โทษคนอื่น อยู่เสมอ สิ่งหนึ่งที่เราต้องยอมรับก็คือ เราล้วนใช้กลไกนี้ทุกคน เราทุกคนเคยมีประสบการณ์ที่โทษคนอื่น และในบางครั้งเรารู้สึกสบายใจอย่างมาก เพราะมันเป็นเรื่องง่าย โดยเฉพาะเมื่อเราเป็นส่วนหนึ่งของความผิดเหล่านั้น ยกตัวอย่างเช่น บริษัทจะต้องไปขายงานให้กับลูกค้า จึงเตรียมพนักงานไปนำเสนอเพื่อประมูลงาน เมื่อผลออกมาเป็นความผิดหวัง หัวหน้าการนำเสนอจึงกล่าวโทษลูกน้องบางคนว่าที่ไม่่ได้งานนั้น เพราะเนื้อหาที่ลูกน้องนำเสนอนั้นไม่ดี ทั้ง ๆ ที่การนำเสนอแทบทั้งหมดนั้นเป็นของหัวหน้าการนำเสนอ นี้เป็นตัวอย่างที่หลายคนอาจจะคุ้นชิน การที่หัวหน้านำเสนองานโทษลูกน้องตัวเอง นอกจากจะเป็นการผลักความรับผิดชอบไปแล้ว ยังทำให้ตัวเองรู้สึกดีขึ้นด้วย แต่จะรู้สึกดีได้อย่างไรหละ คำตอบก็คือ เมื่อเราเป็นส่วนหนึ่งของความผิดพลาด Ego (ตัวตน) ของเราจะรู็สึกไม่สบายใจ การฉายความรู้สึกดังกล่าวออกไป ให้กับใครสักคนให้เป็นผู้แบกรับความไม่สบายใจ ความวิตกกังวล ความเครียดเหล่านี้ไป จะทำให้ Ego ของเราสบายใจมากขึ้น (ทำให้เราลดความเครียด กดดันออกไป) มันจึงเป็นกลไกป้องกันตัว (D

ขับเคลื่อนโดย Blogger